Rodzaje księgowości w organizacji
Wszystkie stowarzyszenia i fundacje oraz spółki muszą prowadzić księgowość. Celem prowadzenia ksiąg rachunkowych jest rejestracja wydarzeń finansowych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Na podstawie tych zapisów powstaje obraz finansów – podstawa rzetelnej sprawozdawczości i wiedzy dla osób zarządzających.
Księgowość w organizacji pozarządowej, to:
- księgowość pełna, czyli prowadzona za pomocą księgi głównej, według ustalonej polityki rachunkowości, https://poradnik.ngo.pl/pelna-ksiegowosc
lub
- uproszczona ewidencja przychodów i kosztów, prowadzona zgodne z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22.10.2018 r. https://poradnik.ngo.pl/co-to-jest-uproszczona-ewidencja-przychodow-i-kosztow
Księgowość spółek kapitałowych (w tym sp. z o.o. non profit) to księgowość pełna.
Warto wiedzieć, że prowadzenie działalności odpłatnej pożytku publicznego w ramach funkcjonującego stowarzyszenia lub fundacji nie eliminuje możliwości prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Za to podjęcie działalności gospodarczej w ramach funkcjonującej fundacji lub stowarzyszenia oraz założenie spółki kapitałowej oznacza obowiązek prowadzenia pełnej rachunkowości.
Prowadzenie uproszczonej ewidencji
Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów obok zalet (jest tańsza i można prowadzić ją samodzielnie) ma też swoje ograniczenia. Pierwszym z nich jest prostota ewidencji, która nie ułatwia przygotowania obowiązkowej deklaracji CIT-8. W praktyce trzeba zbierać dodatkowe dane. Drugim ograniczeniem uproszczonej ewidencji jest brak informacji o posiadanych przez organizację aktywach (gotówce, stanie kont bankowych, zobowiązaniach czy należnościach). Kolejnym ograniczeniem jest trudność w wyodrębnianiu kosztów i przychodów ze względu na źródło ich powstawania (koszty działalności nieodpłatnej i koszty działalności odpłatnej), który to podział jest obowiązkowy. W takiej sytuacji organizacja stosująca tę formę księgowości musi we własnym zakresie opracować sposób wyodrębnienia księgowego kosztów finansowanych z poszczególnych rodzajów działalności.
Więcej informacji:
https://publicystyka.ngo.pl/uproszczona-ewidencja-przeczytaj-zanim-wybierzesz
Nadzór nad księgowością
Podejmując działalność ekonomiczną, trzeba liczyć się z rozwojem organizacji, a co za tym idzie z rozbudową księgowości. Wiąże się to ze zwiększeniem odpowiedzialności zarządu organizacji.
Ustawa o rachunkowości jasno określa, że to „kierownik jednostki”, a więc najczęściej cały zarząd, jest odpowiedzialny za „wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości, w tym z tytułu nadzoru” (art. 4 ustawy o rachunkowości). Jest to odpowiedzialność ponoszona przez zarząd jako organ zarządzający. Zadanie prowadzenia ksiąg rachunkowych zarząd na ogół powierza firmie (biuro rachunkowe) lub zatrudnia księgowego/ą.
Więcej informacji na temat współpracy z księgowością:
https://poradnik.ngo.pl/jak-wspolpracowac-z-ksiegowymksiegowa
Polityka rachunkowości
Podczas planowania (wspólnie z księgowością) zasad rachunkowości w organizacji prowadzącej działalność ekonomiczną lub w nowo powstałej spółce kapitałowej trzeba rozważyć, jakie informacje będą potrzebne do podejmowania decyzji zarządczych. Chodzi zarówno o decyzje strategiczne, jak i operacyjne w zakresie bieżącego zarządzania na przykład poszczególnymi rodzajami prowadzonej działalności. Najczęściej wykorzystywane dane dotyczą kosztów i przychodów.
Wykorzystywać można dane o kosztach w układzie rodzajowym, na przykład ile w danym roku kosztowała energia elektryczna, lub w układzie ze względu na źródło powstawania, na przykład ile i jakie były koszty w związku z prowadzeniem sprzedaży książek.
Materiały dodatkowe
- Centrum PISOP „Jak zarządzać organizacją pozarządową prowadzącą działalność gospodarczą”. Podręcznik do pobrania na stronie:
- Polecane publikacje:
- R. Kotapski, R. Kowalak, G. Lew „Rachunkowość zarządcza kompendium wiedzy”
- M. Dobija „Rachunkowość zarządcza i controling”
